DE MEZHEB'S: DE STROMINGEN IN DE ISLAM
A. De geloofsstromingen
Wat is mezheb?
Mezheb is afgeleid van het Arabische woord 'Zehaab'. Het betekent: wijze, interpretatie, visie of methode. Het woord ‘mezheb’ betekent de gevolgde weg of interpretatiesysteem.
In welke categorieën zijn de mezheb's verdeeld?
Interpretatiesystemen (mezheb's) in de Islam worden in twee categorieën verdeeld:
a. Mezheb's in verband met het geloof.
b. Mezheb's behorend tot de handelingen.
Welke geloofsstromingen (mezheb's) zijn met betrekking tot het geloof?
a. Selefiyye
b. Asj°ariyye
c. Matoeriedieyye
a. Selefiyye
Deze mezheb is de naam van het godsdienstig leven van Sahaabe (metgezellen van de profeet) en tabie°oen (de generatie na de Sahaabe). Deze mezheb werd opgericht in het begin van de 3de eeuw van de Hidjrah (emigratie). De kern van deze mazhab: geloven en handelen volgens de Koran en de Hadis zonder interpretaties. In deze mezheb wordt alles aanvaard zonder bedenkingen of voorgestelde ideeën van anderen.
b. Asj°ariyye
Deze mezheb werd opgericht door Aboel Hasen Al-Asj°arie. Hij is in 873 te Basra geboren en in 935 gestorven in Bagdad. Hij hield zich bezig met het oplossen van de geloofsprob-lemen en heeft dit allemaal in al zijn boeken geschreven. In totaal heeft hij 50 boeken geschreven om de godsdienst te verdedigen tegen de filosofische stromingen die de Islam ondermijnden. Hij had nieuwe denkmethodes ontwikkeld en zo is de ‘Kelaam’ -wetenschap (Dialectiek) ontstaan.
c. Matoeriedieyye
Deze mezheb werd opgericht door Aboel Mansoer Mohammed Al-Matoeriedie. Hij is geboren in Samarkant in het dorp Matoeried en is gestorven in 944. Hij bestreed de schadelijke opvattingen tegenover de Islam en hij heeft het boek ‘Tawhied’ geschreven. Vanaf de 3de eeuw van de Hidjra werd de Griekse filosofie vertaald in het Arabisch. Hierdoor ontstonden er verkeerde stromingen binnen de islamitische wereld. Het was onmogelijk om met de Selefïtische methode (de Koran zonder interpretatie uitvoeren) de Islam te verdedigen. Daarom maakte Imam Matoeriedie naast het gebruik van de Koran en de Hadis ook gebruik van de verstandelijke interpretatie bij het verklaren van de geloofsbeginselen. Op vlak van het geloof verdedigt hij de soennitische principes door gebruik te maken van de schriftelijke (Koran en Hadis) en rationele bewijsstukken. Hij bekritiseerde de leerstellingen van de Moe°teziele en de Sjie°a.
De algemene onderwerpen van de mezheb's in verband met het geloof
- Allah en zijn eigenschappen, de engelen, het profeetschap, geopenbaarde boeken en de openbaring.
- Het hiernamaals, het paradijs, de hel en de Goddelijke maten der dingen.
- De handelingen van een moslim, de wilskracht en verantwoordelijkheid.
- Het mirakel, het onderwerp leiderschap.
B. Mezheb's behorend tot de handelingen.
De vier rechtsscholen
Klassieke scholen van het Islamitisch recht
De vier klassieke scholen zijn:
a. De Hanefie b. de Maliekie c. de Sjafie°ie d. de Hanbelie.
a. De Hanefietische rechtsschool
Deze mezheb werd opgericht door Imam Aboe Haniefe (699-767) in Bagdad. Hij is dus geboren 67 jaar na het overlijden van de profeet.
Imam Aboe Haniefe is de stichter van het Islamitische recht dat zich op de persoonlijke iedjtiehad (het persoonlijke mening vormen) baseerde voordat de overleveringen van de profeet schriftelijk in een boek verzameld werden. Om het werkelijke doel van Allah te kunnen bereiken kijkt hij niet alleen naar de letterlijke betekenissen van de Koran en de Hadis maar hij neemt de gebeurtenissen altijd rationeel en interpreteert de Koran en de Hadis grondig met het verstand. Hij voert nooit de Koran en Hadis uit zomaar met de letterlijke betekenissen. De voornaamste methode's die hij gebruikt zijn de analogie (kiyas) en de “istihsan”.
Hoe heeft Imam Aboe Hanifa zijn methode uitgelegd?
“Allereerst zoek ik naar bewijzen in de Koran. Als ik het daar niet kan vinden, zoek ik naar overleveringen van de profeet Mohammed die absoluut toebehoren aan hem. Als ik het daar ook niet kan vinden kies ik voor opinies van de metgezellen van de profeet die ik wens. Soms beslis ik zonder hun opinies. Als besluit heb ik als rechtskundige het recht om godsdienstige beslissingen te nemen, die door andere rechtskundigen worden genomen.”
Waar wonen de volgelingen van deze mazhab?
Voornamelijk in Turkije, Pakistan, Jordanië, Zuid-Rusland en gedeeltelijk in de andere Islamitische landen. Ongeveer 440 miljoen moslims zijn de volgelingen van deze Mezheb.
De eigenschappen van de Hanafitische School
De Hanafitische school is:
- De meest rationalistische stroming in het juridische denken van de vier soennitische rechtsscholen.
- De minst fundamentalistische stroming en het minst geneigd om rechtssystemen te aanvaarden die zonder interpretatie, volledig gebaseerd zijn op de Koran en de Hadis.
- Er wordt de grote waarde aangehecht voor een systematiche consequentie bij de toepassing van het recht.
- Het idjma -principe en de kiyas (analogie) worden verdedigd, om het Islamitisch recht uit te breiden.
- De Hanafitische school draagt sterk bij tot de ontwikkeling van de gerechtelijke procedure en de bewijs-voeringregels.
- De Hanafitische-Soennieten zijn voor het westen vaak de meest acceptabele moslims.
b. De Sjafie’ietische school
Deze mezheb werd opgericht door Imam Mohammed ibn Idris al-Sjafie'ie (leerling van Malik ibn Enes) in Bagdad (767-820). Hij is geboren toen Imam Aboe Haniefe overleden was.
De kenmerken van de Sjafie’ietische school
- De grootste en de belangrijkste school van de Abbasidentijd.
- De geleerden van de Sjafie’ietische school zijn in het algemeen meer intellectualist dan de Maliekietische rechtsgeleerden.
- Er wordt meer ruimte gegeven aan de gedachte van de vrije wil en de consensus.
- Een dominerende school onder de kooplieden.
Waar heeft de Sjafie’ietische School vooral aanhangers?
In Oost-Afrika, Beneden Egypte, Oost-Turkije, de gebieden rond de Indische Oceaan en Indonesië, In Zuid Oost-Azië, Oost-Afrika, eilanden van de Indische Oceaan heeft de meerderheid. Deze mezheb heeft ongeveer 340 miljoen volgelingen.
c. De Maliekietische school
Deze mezheb werd opgericht door Maliek ibn Enes uit Medina (712-795). Hij is bekend als leider van de rechtswetenschappers van het Arabische schiereiland. Hij heeft het boek Al Moewatta’ geschreven.
De kenmerken van de Malikitische school
- Eén van de oudste soenmtische rechtsschool en sterk Arabisch- traditionalistisch.
- Er wordt de nadruk gelegd op het belang van de Hadis.
- De analogie (kiyas) wordt niet zo zeer gebruikt als bij de Hanafïeten. In plaats van de analogie wordt er de voorkeur gegeven aan de uitvoeringen van de Medinese moslimgeleerden en deze worden het meest toegepast.
- Aan de “istislah”-principe wordt er veel belangstelling gehecht.
Waar vinden we de volgelingen van de Malikitische school?
Vooral in Noord-Afrika: Marokko, Tunesië, Algerije, Soedan, Koeweit en Bahrein. Beneden-Egypte Ongeveer 145 miljoen moslims volgen deze rechtsschool.
d. De Hanbelietische school
Deze mezheb werd opgericht door Ahmad ibn Hanbal (780-850) Bagdad.
De eigenschappen van de Hanbelietische Rechtsschool
- De mazhab volgt de weg van de oude Selefietische rechtsschool die zich alleen maar op de Koran en op de Hadis baseerde (de Koran en de Hadis wordt zonder interpretatie uitgevoerd).
- In deze mazhab gebruikt men de meningen van de sahaba (metgezellen van de profeet) niet als die tegen gesteld zijn van elkaar.
- Het gebruik van moersal-Hadis (de eerste verteller van de hadis niet geweten) weegt zwaarder dan analogie.
- De meest fundamentalistische van vier scholen en extreem traditionalistisch.
- Rechtskundige redeneringen worden verworpen alles moet op de Koran gebaseerd zijn.
- Tijdens het Ottomaanse tijdperk stierf het bijna uit maar aan het einde 18e eeuw werd het nieuw leven ingeblazen door de fundamentalistische Arabische Wahhabi-beweging.
Waar vinden we de aanhangers van de Hanbalitische Rechtsschool?
In Saoedie-Arabië, waar hij het officiële staatscredo vormt. Libanon, Syrië (Damaskus) en Irak. Ongeveer 40 miljoen volgelingen heeft deze school.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten