Biografie
Aboe Zayd Abd-Ar-Rahman Ibn Khaldoen werd op 27 mei 1332 in Tunis geboren. Hij was een afstammeling van een elite familie die al eeuwenlang hoge administratieve posten had bekleed in Spanje en Noord-Afrika. Deze familie had veel politieke invloed en hij werd erg gestimuleerd om te leren en te studeren.
Zijn opvoeding werd gekenmerkt door de invloed van de Koran, de islamitische wet en de meesterstukken van de Arabische literatuur. In 1349 werd Tunis echter getroffen door de pest en verloor hij zijn vader en moeder, evenals veel van zijn leraren.
Van 1352 tot 1375 bekleedde hij verschillende regeringsposten in Spanje en Afrika; hij werkte voor leiders in Tunis (Tunesië), Fez (Marokko), Granada (Spanje) en Biaja (Algerije).
Hierna besloot hij zijn politieke leven enigszins af te sluiten en zich te gaan wijden aan het schrijven. Hij vestigde zich in Kalat Ibn Salama, een klein dorpje dichtbij Frenda in Algerije.
Uiteindelijk ging hij naar Egypte, waar hij een gerespecteerd en befaamd man was en les gaf aan de universiteit. In 1400 bracht hij enkele maanden door in Tamerlane, waarna hij terugkeerde naar Cairo, waar hij op 17 maart 1406 overleed.
Ideeën
Ibn Khaldoen had revolutionaire ideeën voor zijn tijd. Hij had zijn eigen visie op verschillende zaken, met name de geschiedenis, het onderwijs, de religie, de staatsinvloed en de beschaving.Geschiedenis
Naar zijn mening moest iedereen een kritische opstelling ten opzichte van de geschiedenis hebben, omdat je veel kunt leren door naar de geschiedenis te kijken en te vergelijken.Hij onderscheidde een aantal speciale aandachtspunten:
* goed de oorzaak -gevolg relatie in de gaten houden,
* letten op verleden -heden relatie en aan de hand daarvan voorzichtige conclusies trekken,
* rekening houden met de toestand van het milieu in een bepaalde periode,
* rekening houden met de economische toestand in een bepaalde periode,
* de zaken ook in een politieke context plaatsen,
* duidelijk onderscheid maken tussen feiten en meningen.
Onderwijs
Hij vond dat een leraar les moest geven vanuit de leerling, dus rekening houden met de mogelijk-heden maar toch prikkelen. Het dreigen met en het gebruik van kracht en geweld waren de vijanden van het leren, omdat dat alleen maar luiheid en demotivatie veroorzaakt.Religie
Volgens Khaldoen is de religie van grote invloed op de toestand van de maatschappij. Religie brengt vooruitgang in de maatschappij, dus is het van belang dat alle mensen geloven en op dezelfde wijze denken. Oneerlijke en onzorgvuldige rechtspraak en overheersing zijn tekenen dat het slecht gaat met een staat en een maatschappij.Staatsinvloed
Ibn Khaldoen was een voorstander van gelimiteerde staatsinvloed. Hij vond dat de taken van de staat moesten worden beperkt tot:* het beschermen van de maatschappij tegen oneerlijkheid en agressie,
* het beschermen van privé-bezit,
* het voorkomen van fraude tussen burgers onderling,
* het toezien op verstandig gebruik van het politiek leiderschap.
Hij was een tegenstander van hoge belastingen en concurrentie tussen de staat en privéonderne-mingen, omdat dat demotivatie en lagere productie zou veroorzaken, en zo een minder bloeiende economie.
Beschaving
Door intensieve observatie van de cultuur waarin Khaldoen leefde, had hij eigen ideeën over de menselijke beschaving gekregen. Hij had een bijna regelmatige herhaling geconstateerd in het stijgen en dalen van het niveau van de beschaving en had factoren die invloed hadden geanalyseerd.Werken
Nadat hij zijn politieke carrière min of meer had afgesloten, trok hij zich terug om zich op het schrijven te richten. Een aantal van zijn belangrijkste werken:* Mukaddimah (Introductie): een overzicht van de geschiedenis van islamitisch Noord-Afrika, op zijn eigen manier geïnterpreteerd. Het werd zijn meesterwerk, hierdoor werd hij in zijn tijd al beroemd. Het belangrijkste doel van dit werk was om een lijn te trekken tussen de geschiedenis en psychologische, economische, milieu- en sociale feiten die daar invloed op hebben. Daarnaast analyseerde hij verschillende vormen van groepsrelaties en de invloed daarvan op de beschaving en politieke macht.
* Kitab al-°lbar: een uitgebreid overzicht van de geschiedenis van islamitische en Europese leiders en van de Arabieren, de Joden, de Grieken, de Romeinen, de Perzen, de Egyptenaren en de Berbers.
* Al-Tasrif: een werk waarin de gebeurtenissen in Khaldoen's eigen leven worden beschreven. Hij schreef dit werk autobiografisch, een revolutionaire manier van schrijven voor die tijd.
Daarnaast nog een aantal werken waarover bij ons weinig bekend is:
* Geschiedenis van de Berbers en de dynastieën van de Noord-Afrikaanse moslims.
* De reis van het Westen en het Oosten.
* Redevoering op de universele geschiedenis.
* Volken en naties van de wereld.
* De weg en de wet, of de meester en de jurist. (allen oorspronkelijk in het Arabisch)
Invloed op maatschappij
Ibn Khaldoen trok vaak van de ene plaats naar de andere, soms uit eigen wil, om andere culturen te leren kennen, maar veel vaker doordat hij door leiders verbannen was.Zo vertrok hij in 1375 als een verbitterd man naar het deel van Spanje dat toen islamitisch was, naar Granada, om de (negatieve) opwinding die rond zijn persoon was ontstaan te ontvluchten.
Daar werd hij echter ook verbannen door de leider van Granada.
Daarna trok hij zich, opgejaagd en onrustig, terug in Kalat Ibn Salama, waar hij zijn belangrijkste werken schreef.
Verder had hij erg vaak meningsverschillen met anderen, omdat die zijn ideeën niet konden of wilden begrijpen. Toch leerde hij ook veel van zijn onenigheden en discussies met leiders, ambassadeurs, politici en leraren, die het vaak niet eens waren met zijn revolutionaire ideeën.
Uiteindelijk bleef de onzekerheid van zijn leven ook in Egypte nog doorgaan, hoewel hij wel een leven als gerespecteerd en befaamd man had, werd hij niet minder dan vijf keer van zijn post op een hoog juridisch kantoor gezet en belandde hij twee keer in de gevangenis. De faam en het respect verwierf hij niet door zijn ideeën, maar door de manier waarop hij ze kon verwoorden.
Tegenwoordig zijn de werken van Ibn Khaldoen wel overal geaccepteerd en gerespecteerd, en kunnen we concluderen dat de maatschappij nu wel klaar is voor zijn ideeën, in tegenstelling tot de gemeenschap in de 14de eeuw.
Een verklaring hiervoor is moeilijk te vinden. Misschien was de opleiding van de mensen toen wel lager, zodat ze Khaldoen's ideeën niet konden begrijpen. Het kan ook zo zijn dat de mensen toen behoudender waren, terwijl men nu meer open staat voor nieuwe theorieën.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten