1. Het belang van kennis
De Islam moedigt kennisvergaring aan; zowel in de Koran als in de woorden van de Profeet (vzmh). “Allah getuigt (dmv Zijn schepping en Zijn openbaring), en de engelen en allen die kennis bezitten getuigen, dat er geen god is dan Hij (Allah). Handhaver van de rechtvaardigheid! Er is geen god dan Hij, de Almachtige, de Alwijze.” (Ali °Imran: 3/18)Dit vers van de Koran is op zich al voldoende om te begrijpen welke enorme waarde de openba-ringstekst hier toekent aan mensen met kennis. Tenslotte worden ze hier in één adem genoemd met Allah en de engelen. Hier wordt het getuigen verbonden aan de wezenlijke naam van Allah. Hij getuigt dat er geen andere god bestaat die het waard is aanbeden te worden dan Hij. Vervolgens getuigen ook de engelen en de geleerden. Het is duidelijk dat de Islam hiermee enorme waarde toekent aan wetenschap en geleerden, door hen als het ware één van dit drietal (God, engelen, geleerden) te maken. Een ander vers luidt: “O gelovigen... opdat Allah de gelovigen onder u en hen die kennis werd gegeven in rang moge verheffen. En Allah is volledig op de hoogte van wat u doet.” (El-Mudjadile: 58/ 11)
In de exegese van dit vers, zegt Abdoellah Ibn Abbas: “Tussen geleerden en onwetenden bestaat een verschil van 700 graden, waarbij tussen elke volgende graad een weg ligt van 500 jaar”. Ihya Uloem ad-Dien (Herleving van de godsdienstwetenschappen) Imam Ghazalie)
De Koran zegt: “Kunnen de blinden en de ziende gelijk zijn?” (El-En°am: 6 / 50)
“Zijn zij die weten gelijk aan hen die niet weten? Maar alle mensen met inzicht houden dit in gedachten! (Of: worden hierdoor op anderen gedachten gebracht; of: trekken hier lering uit)” (Ez-Zumer: 39/ 9)
Door veel geleerden wordt uit de Koran en ‘hadies’ opgemaakt dat °ilm - kennis- in waarde direct op ‘iman’ (geloof) volgt. Bijvoorbeeld Imam Boekharie heeft daarom het hoofdstuk over kennis direct laten volgen op het hoofdstuk over geloof. De eerste openbaring spreekt over de enorme waarde van lezen en schrijven voor het verkrijgen van kennis in een analfabete samenleving.
Abdoellah Ibn Mas°oed vergelijkt in de volgende overlevering kennis met materiele rijkdom: “Er zal geen afgunst bestaat, behalve bij (de wedijver van) twee: een mens aan wie Allah rijkdom heeft geschonken en de kracht om het voor de waarheid te besteden en een mens aan wie Allah wijsheid heeft geschonken, waarmee hij rechtspreekt en onderwijst aan anderen.” (Boekhari en Moeslim)
De algemene stelregel die door de Profeet (v.z.m.h) werd uitgevaardigd luidde: “Laat de aanwezige (zijn) kennis doorgeven aan de afwezige”. (Boekhari)
Zoals de Profeet (v.z.m.h) duidelijk maakte aan een delegatie uit Bahrain: “Ga terug naar jullie volk en onderwijs hen!” (Boekhari)
“Het woord van wijsheid is het verloren goed van de gelovige; het is zijn rechtmatig eigendom, waar hij het ook vindt.” (Tirmidzi)
Andere bekende uitspraken van de Profeet (vzmh) over dit onderwerp zijn: “Hij die op weg gaat om kennis te verkrijgen is op de weg van Allah, tot hij terugkeert”. (Tirmidzi)
“Kennis wordt alleen onderhouden door te onderwijzen”. (Boekhari)
“Het vergaren van kennis is een plicht voor iedere moslim”. (Boekhari en Moeslim)
“Het behoort tot de tekenen van het uur dat kennis zal verdwijnen en onwetendheid algemeen zal zijn.” (Boekhari)
“Zoek het kennis van de wieg tot het graf”.
2. Het concept °ilm
Het totaal van alle ware kennis wordt in de Islam °ilm genoemd en iemand die kennis heeft, heet een °aalim. Het is opvallend dat het woord voor een wetgeleerde in de Islam of voor een dokter of filosoof allemaal °aalim is. Alle soorten kennis hebben verband met elkaar.“Onder God’s dienaren zijn zij die kennis hebben degenen met het meeste ontzag voor God,” zegt de Koran. Kennis slaat hier natuurlijk op het ware kennis- kennis die door aanbidding (ibadeh) wordt gemotiveerd en door ethische waarden (akhlaaq) wordt beheerst. Bij de allereerste openbaring van de verzen van het hoofdstuk °Alak kunnen we bijvoorbeeld de volgende eenvoudige tekstanalyse maken:
“Lees (op) in de naam van je Opvoeder (Onderhouder), Degene Die heeft geschapen;
De mens heeft geschapen van een zich vasthechtend aanhangseltjes ( °Alak)
Lees (op) en de Schepper is de meest genereuze;
Degene Die onderwees door middel van de pen;
De mens datgene onderwees wat hij niet wist.” (El-°Alak: 96/1- 5)
In de allereerste openbaring van de Koran staat het concept °ilm dus al centraal. Tevens worden we er op gewezen dat buiten de kennis die we door eigen inspanning kunnen vergaren, er nog een vorm van kennis bestaat, waarbij Allah de mens helpt om die te verkrijgen.
De eerste vier verzen behandelen ‘weten’ op het niveau van menselijk denken en menselijke inspanning: lezen en schrijven. Het vijfde vers gaat over een vorm van weten die daar bovenuit gaat. De mens kan het niet leren door middel van eigen inspanning en ook niet van anderen. Waarmee onder andere de ontwikkeling van het menselijk geweten en zijn spirituele vermogens worden bedoeld.
Het heeft ook nooit de kunstmatige grenzen tussen zogenaamde religieuze en wereld kennis bevestigt. Het voortdurende verlangen naar kennis bij de vroege geleerden van de Islam werd geïnspireerde door de overtuiging dat kennis één van de belangrijkste manifestaties van eenheid (tawhied) was in de zin van het onderzoek en begrijpen van de tekenen van Allah.
De houding van nieuwsgierigheid, onderzoeken, grenzen verleggen, enz., is een kenmerk van °ilm, van alle tijden en in zekere mate van alle mensen.
Door sommige geleerden werd daarom ‘handelen’ tot onderdeel van ‘kennis’ verklaard: °ilm zonder °amel was daarmee ondenkbaar geworden.
3. Verkrijgen van kennis
Uw eerste en belangrijkste verplichting als individu is het verkrijgen van kennis. Want de juiste kennis leidt tot het juiste gedrag. Het omgekeerde is ook waar: onvolledige of foutieve informatie, kan, en dat gebeurt ook vaak, leiden tot verkeerd gedrag. Kennis en de manier waarop we er tegenaan kijken is een belangrijk onderdeel van ons wereldbeeld. Hoe goed we de taak van de mens kunnen begrijpen en volbrengen, hangt van een aantal factoren af.4. Bronnen voor de kennis
Al deze verschillende soorten kennis worden in de Koran benadrukt. Sommige soorten, bijvoorbeeld de kennis van de fysieke wereld, kunnen we verkrijgen door het gebruik van ons intellect en de logica. Andere soorten kennis, zoals kennis over de aard van profetieën, het hiernamaals en het lot van de mens, kunnen we slechts verkrijgen door middel van Goddelijke openbaringen, in het bijzonder door de Koran. De twee belangrijkste bronnen voor kennis zijn dus het menselijke verstand en de openbaringen.5. Soorten van kennis
a. Ware en onware kennis: Om te weten komen wat voor soort kennis we moeten verwerven, is het nuttig als we weten in welke groepen de kennis geclassificeerd kan worden. Een manier is de kennis te verdelen in ware en onware kennis.b. Nuttige en schadelijke kennis: Een andere goede benadering is een onderscheid te maken tussen kennis, die nuttig is voor het welzijn van de mens, de samenleving en het milieu en kennis die schadelijk is voor de mens, de samenleving en het milieu. Het onderscheid tussen nuttige en schadelijke kennis is door de Profeet (vzmh) gemaakt.
Kennis die nuttig, weldadig en zelfs onmisbaar is voor het welzijn van de mens, is o.a. kennis van de schepping kennis van de mens en zijn functionering die hem nadert tot zijn Schepping brengt. Deze kennis hangt samen met °ibaadah of de aanbidding.
Kennis van de natuur die aan de mens is onderworpen. Dit houdt o.a. in: kennis van de natuur-wetenschappen, het gebruik van het verstand, observaties en het doen van experimenten om er achter te komen hoe de wereld functioneert, het verkrijgen van astronomische kennis voor de navigatie, landbouwkundige kennis, kennis over het fokken van dieren, medische kennis, oceanografie om van de zee te kunnen profiteren.
Kennis van de geschiedenis en aardrijkskunde, want de Koran zegt ons dat we over de aarde moeten reizen om te zien, wat het lot van vroegere volkeren en beschavingen is geweest.
Kennis over de rol van de profeten en wel in het bijzonder de laatste profeet, Mohammed (vzmh).
Kennis van goed en kwaad. Deze kennis hangt samen met de akhlaak of ethiek en morele waarden, en ligt ten grondslag aan het streven naar kennis en het gebruiken ervan in de praktijk.
c-Basis kennis en professionele kennis: Voor ons doel is het handig als we de kennis in twee categorieën verdelen:
Basiskennis: Deze kennis moet een ieder hebben om aan zijn natuurlijke taken als mens te kunnen voldoen, bijvoorbeeld, het vervullen van de taken van een Moslim.
Uit waar we van het voorafgaande hebben geleerd, weten we dat de Koran onze belangrijkste band met de werkelijkheid is. Het is daarom noodzakelijk dat men kennis van de Koran en zijn essentiële leiding, verwerft.
Het is nodig om op de hoogte te zijn van de Soennah van de Profeet Mohammed (vzmh). Dit omdat zijn Soennah de methode aangeeft, hoe de Islam gepraktiseerd moet worden, het is het instrumentarium van de Islam. De Soennah bevat wat de Profeet (vzmh) gezegd, gedaan en toegestaan heeft.
Om de Koran goed te kunnen begrijpen is kennis van de Arabische taal nodig. Ook is er enige kennis van het Arabisch nodig om aan bepaalde verplichtingen, zoals het gebed, te kunnen voldoen.
Uit de Koran en Soennah blijkt dat er kennis nodig is van de Sjari°ah of het islamitische morele en juridische systeem dat de handelingen van de mens regelt. We moeten de bronnen van de Sjari°ah kennen, zijn doelen en hoe het de handelingen in het leven categoriseert, ofwel bepaald wat toegestaan (halal) en wat verboden (haram) is en welke principes en waarden daaraan ten grondslag liggen
Professionele kennis: Dit is de kennis die iemand nodig heeft om zijn brood te kunnen verdienen. Dit houdt in, dat hij kennis heeft van een bepaalde discipline of vaardigheid.
6. Kennis, aanbidding en ethiek
Kennis staat in de Islam in verband met aanbidding. Het verkrijgen van kennis te vergaren is aanbidding. De praktische kant van de kennis staat in verband met de ethiek en de moraal de deugd aanmoedigen en de ondeugd bestrijden, het goede bevorderen en het kwade verbieden. Dit wordt in de Koran met: “emr bi-l ma°roef wennehy °ani-1 moenker”, aangeduid.Kennis hoort met bescheidenheid en nederigheid vergaard en in praktijk gebracht te worden en leidt tot schoonheid en waardigheid, vrijheid en rechtvaardigheid.
Een van de doelen om kennis te vergaren is om het goede van deze wereld te verkrijgen en het niet te vernietigen door verspilling, arrogantie en schaamteloosheid in het streven naar grotere materiële welvaart.
Een ander doel van kennis is het verspreiden van vrijheid en waardigheid, van waarheid en rechtvaardigheid. Het is niet bedoeld om macht en overheersing uit eigen belang te krijgen.
We moeten dus beslissen welk kennis voor ons het belangrijkste is en hoe we deze kennis kunnen verkrijgen.
INHOUD
1. Het belang van kennis
2. Het concept °ilm
3. Verkrijgen van kennis
4. Bronnen voor de kennis
5. Soorten van kennis
6. Kennis, aanbidding en ethiek
Geen opmerkingen:
Een reactie posten